Okna w domu a strony świata

Planując budowę wymarzonego domu, musimy podjąć wiele bardzo ważnych decyzji, które wpłyną na późniejszy komfort mieszkania. Rozpoczynamy od wyboru działki, następnie szukamy projektu domu, wybieramy materiały i ekipę budowlaną. W całym procesie planowania niezwykle istotne jest właściwe usytuowanie budynku w tym poszczególnych pomieszczeń i okien, aby zapewnić optymalną ilość światła słonecznego i dobry nastrój każdego dnia.

Nikt nie ma wątpliwości, że na etapie wyboru projektu domu musimy zaplanować kwestie dotyczące stolarki okiennej. Koncentrujemy swoją uwagę na liczbie okien, ich kształcie i rozmieszczeniu, aby było funkcjonalnie i pasowało do naszej koncepcji umeblowania. Następnie przy zakupie okien nasza uwaga skupia się na parametrach, jakości wykonania oraz kolorach i estetyce.

Zdarza się natomiast, że pomijamy jeden z kluczowych czynników – ekspozycję okien na poszczególne strony świata. Skupimy się na nim w tym artykule.

Okna północne

Ekspozycja okien na północ zapewnia najmniejszy poziom naturalnego światła. Pomieszczenia rozmieszczone w północnych częściach domu charakteryzują się zatem niższą temperaturą przez cały rok.

Strona północna świetnie sprawdzi się w przypadku sypialni, gdy nie chcemy, aby od samego rana budziły nas promienie słońca i lubimy pospać. Atutem sypialni od północy jest także mniejsze nagrzanie pomieszczenia, co korzystnie wpłynie na komfort naszego snu.

Innym rozwiązaniem jest zagospodarowanie pomieszczenia usytuowanego od tej strony na biuro. Równomierne naświetlenie przez cały dzień i brak ostrego słońca sprzyjają pracy przy komputerze i nie męczą tak wzroku.

Od strony północnej możemy również z powodzeniem zaplanować łazienkę lub kuchnię oraz pomieszczenie, w których nie potrzebujemy dobrego naświetlenia np. komórkę gospodarczą czy spiżarnie. Strona ta to również optymalny wybór, jeśli chodzi o wejście do domu czy usytuowanie bramy garażowej.

Ze wglądu na straty ciepła rekomendowane jest ograniczenie wielkości okien od tej strony, a dodatkowo powinniśmy wybrać szyby o podwyższonych właściwościach izolacyjnych.

Okna wschodnie

Wschodzące słońce nie nagrzewa naszych pomieszczeń tak intensywnie, jak podczas reszty dnia. Z tego powodu ekspozycja wschodnia świetnie sprawdza się w przypadku kuchni, gdzie dodatkowe ciepło w ciągu dnia uzyskujemy z gotowania oraz jadalni - wpadające przez okno delikatnie promienie porannego słońca zapewnią dobry początek dnia.
Sypialnia z oknami wychodzącymi na wschód to rozwiązanie dla osób, wstających wcześnie rano. W przeciwnym wypadku rozmieszczając ją w tej części, dobrze jest zaopatrzyć się w rolety. Zaletą jest natomiast fakt, że przez większość dnia pomieszczenie nie będzie mocno nasłonecznione, a więc spokojnie można udać się na drzemkę.

Okna południowe

Okna skierowane na południe zagwarantują bardzo dobre naświetlenie pomieszczeń. Południowa ekspozycja szyb bez wątpienia zapewnia wiele korzyści. Dobrym rozwiązaniem jest zaplanowanie salonu właśnie od tej strony. Jest to pomieszczenie, w którym chętnie spędzamy wolny czas, a dodatkowe promienie słoneczne uprzyjemnią nam relaks.
Warto rozważyć również pokój dziecięcy od południa, ponieważ słońce ma pozytywny wpływ na nasze samopoczucie, a dodatkowo naturalne naświetlenie zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym dobrze sprawdzi się zastępując sztuczne doświetlania lampami podczas nauki.

Szczególnie korzyści ekspozycji południowej dostrzeżemy zimą, ponieważ słońce dogrzeje pomieszczenia nawet o kilka stopni i poprawi bilans energetyczny budynku (przy zastosowaniu odpowiednich okien).
Nie zaleca się natomiast projektowania od południa kuchni, gdyż tam dodatkowe ciepło jest nam nie potrzebne, a wręcz niewskazane. Kuchenka oraz piekarnik już podnoszą temperaturę, dlatego starajmy się unikać dodatkowego dogrzewania promieniami słońca.

Ważną rolę również w przypadku okien południowych stanowią wypusty dachu, balkony czy pergole, które regulują stopień nagrzewania się pomieszczeń w zależności od pory roku: latem gdy słońce jest wysoko zapewniają potrzebny cień, zimą zaś gdy słońce jest nisko pomagają nagrzewać pomieszczenie.

Okna zachodnie

Ekspozycja zachodnia okien dobrze sprawdzi się ponownie w przypadku salonu, w którym nasłonecznienie jest najbardziej pożądane. Warto dodać, że najlepsze rozwiązania stanowi w tym przypadku ekspozycja południowo-zachodnia zapewniająca przez większość dnia naturalne światło dzienne, dodatkowo w okresie zimowym zapewni bardzo korzystny bilans energetyczny. W okresie letnim istotną kwestią będzie zacienienie okien lub ograniczenie części promieniowania słonecznego np. wykorzystując rolety, żaluzje czy zasłony.

Nie najlepszym pomysłem będzie rozmieszczenie od zachodu gabinetu, gdyż uciążliwe światło negatywnie wpłynie na komfort pracy.

Zachodnia ekspozycja to mało korzystny wybór także dla sypialni zwłaszcza latem, ponieważ ciepłe i mocne promienie słońca będą nadmiernie nagrzewały pomieszczenie tuż przed snem.
Kuchnia od tej strony również nie będzie trafionym wyborem, ponieważ może być w niej niestety bardzo gorąco, szczególnie jeśli połączymy ciepło z kuchenki i promieni słonecznych.

Ekspozycja okna a pozyskiwanie ciepła

Okno posiada gorsze właściwości termiczne od ściany, stąd przekonanie, że każde dodatkowe przeszklenie w domu to strata ciepła. Pamiętajmy jednak, że przez okno do naszego domu przenika nie tylko energia słoneczna, ale i światło. Efekt jest taki, że okna mogą generować zyski cieplne i zastosowanie większego przeszklenia przeniesie więcej korzyści niż strat. Warunkiem jest umieszczenie największej liczby okien na najbardziej nasłonecznionych ścianach.
Istotne znaczenie ma także kąt padania światła – różny w zależności od pory roku. Promienie powinny docierać jak najgłębiej do wnętrza, najlepiej, gdy docierają do przeciwległej ściany, która jest w stanie pochłonąć więcej ciepła niż podłoga.

Naturalnym i niezwykle skutecznym sposobem na utrzymanie optymalnej temperatury okazują się drzewa. Drzewa i krzewy liściaste idealnie nadają się od strony południowo-zachodniej latem zatrzymają część światła słonecznego, natomiast zimą, gdy liście już opadną, pozwolą je skutecznie doświetlić i dogrzać. Drzewa i krzewy iglaste zaś od strony północnej i północno-wschodniej gdzie głównie zimą mogą stanowić barierę przez naporem chłodnego wiatru.